Hội họa và trang trí thời Trần (Phần cuối)

hội họa và trang trí thời trần (phần cuối)

sang chất liệu đá, những hình chạm nổi và ặc biệt là những hình khắc chìm lại càng toát lên chất họa một cán rõ ràng và ẻhyn. Đó là những hình trang trên mặt tháp ở những phần bằng đá, mặt bia và nhiều hơn cả là trên một số bệng có ni ni ại thần ầt. trừ những hình chạm nổi cao, tròn trặn và mập mạp do mảng khối của điêu khắc được vận dụng nhiều, tiếng nói đường nét của hội họa chỉ phụ họa vào để gia giảm thêm hiệu quả thẩm mỹ, còn rất nhiều hình chạm nổi thấp mặt hơi vênh, rồi từ hình chạm nổi thấp mặt bẹt, đến hình khắc nét chìm, ta luôn thấy nghệ sĩ vận dụng ngày càng nhiều và càng thành thạo những yếu tố của nghệ thuật hội họa, để ngay trên đá, nó đã như bức tranh, và khi in sang giấy thì giống hình được vẽ bằng but.

thoi tran 6

những hoa lá ở mặt thân bệ đá kép chùa thuộc loại bệ tượng quen gọi là “bệ đá tam thế”, ược chạm nổi thấp, mặt vênh l. lúc lại chìm, nhưng tất cả các chi tiết ều không trồi lên trên giới hạn của hình khối chung, vẫn nằm trên một mặt phẳng của mặt bệ, đã dùng đục để vẽ hình hoa lá lên mặt đá. những hoa lá này, lá tương đối gần nhau, còn hoa thì khác nhau nhưng rất khó gọi đúng tên của nó. tất cả đều bố trí các chi tiết sao cho hai nửa phải và trái đăng đối nhau mà không đối xứng. những ô hoa la ở cho hoa lá như được vẽ trên thứ giấy hoa tiên. những hình song nước ở “bệ đá tam thế” chùa long và ở chân thÁ trần nhân tông chùa hoa yên cũng là những hình chạm nổi vê cạnhưn làn.

hình chạm nổi bẹt trên mặt phẳng của đá còn được nghệ sĩ vận dụng nhiều yếu tố của nghệ thuật hội họn. ta đã biết chữ “phật” ở mặt bia chùa hàn được chạm như vẽ bằng bút, gây hiệu quả đúng như tờ tranh đại tự ngàty t. cũng ở bia ấy, hình thằng quỷ cao lêu đêu ội ỉnh dầu rực lửa, bước thấp bước cao trên with ường gập ghềnh, và hình with cò bước thảnh thơi dưới dưới dùng đục vẽ lên mặt đá, net không hoạt như ở chữ “phật” nhưng chính xác, cẩn thận và rõ ràng đến từng chi tiết.

lối chạm nổi bẹt trên mặt phẳng còn được sử dụng nhiều trong trang trí diềm bia và các “bệ đá tam thế”. diềm bia ở chùa hướng Đạo có dây hoa liên tục uốn lượn quanh ba cạnh bia, và đội rồng ở hai xế bia, đều được chạm như vẽ bằng đục, đường nét uyển chuyển và nhịp nhàng giống như ngọn bút lông đưa nhanh và chính xác trên giấy. MặT Gỗ CủA NHIềU “Bệ đá tam thế” ở Các Chùa Thày, Chùa Hoa Long, Chàu Thôn tiền và của bệ pHỗng chùa thôn trung cũng ều ược chạm nổi, hoặc dây hoa hoa liên tục, h e. vẽ nhanh nhưng cẩn thận, đặt đâu đứng đấy, có nghiên cứu kỹ.

chất họa ầy ủ hơn cả trong lối chạm nổi bẹt là ở những hình chạm trên “bệ đá tam thế” chùa quế dương: hình cây cảnh và hình dây ngoạm nhang la ở hệ hệ hệ h. ở phia sau của bệ. Cây cảnh và dê ều chạm trong ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầi ầ cây cảnh nhỏ bé, cằn cỗi, cành xương xẩu, không có lá, mọc trên mô đá nhỏ có nhiều hốc, nhiềm mỏm, có lẽ là cản trên h u non bn. Ở đấy, hình chạm trên đá như hình vẽ, net bút mạnh mẽ, hình đơn giản nổi bật trên nền thoáng đãng. Còn hình with dê ở ầu bệ bên kia thì bước tung tăng, ầu quay lại ngoạm nhánh la, tạo hình ơn giản và thống nhất với hình dê ở các bệ tam thu với hình dê ở các bệ tam thuộc chk chù vớt với hình dê ở các bệ tam thuộc chk chù v. phóng bút nhưng vẫn giữ lối tả thực mạnh mẽ, chắc, khỏe.

không như phần lớn “bệ đá tam thế” khác có mặt sau hoặc ể ể trơn hoặc ghi sự đóng gop của dân làng và thời gian làm bệĻa quá, mặt sau bệĻá quá. ô chạm nổi bẹt thấp hình sư tử và hổ. sư tử nằm ngang được thể hiện theo góc đồ nhìn từ bên sườn, nhưng đều quay về phía bên phải nhìn ra ngoài, ᧺ang qum. toàn thân sư tử trong thế tĩnh, nhưng cái đuôi lại ngóc lên ngoe nguẩy vượt ra ngoài cả khung hình. thân mình tạo hình đơn giản như được vẽ bằng bút lông cả mảng to bẹt, không có những bộ phận được cường điệu, ngón chân tỉa rõ nhưng sơ sài, các bộ phận trên mặt được vẽ rõ từng chiếc răng, từng túm tóc xoăn , Mắt tròn, mũi nở và cả những tús lông đuôi, Lông Khuỷu chân ược tỉa riqute từng sợi, nhưng tất cả pHối hợp lại vẫn thiếu Sinh khí, thiếu cai duyên tươi má. tuy nhiên chất họa toát ra lại rất riqu, hình chạm mà như hình vẽ, mảng bẹt ều không gây ấn tượng về khối mà lại gợi ra mẙcẹng màs. <. <.

thoi tran 7

trai với sư tử, hình hổ vẫn thể hiện theo góc ộ nhìn ngang từ bên sườn nhưng ầu lại quay hẳn sang bên nhìn ra ngoài, các chi tiết về thành phần cơ thô nhreg trong Trong car sĩ đã tìm ược cai dáng ộng, và cường điệu những bộ pHận cần thiết, khuếch ại lên theo cùng một chiều hướng, nên with vật cóc sống riêng sôi ộng, lại cóc cóc du kỹ thuật chạm nổi tạo hình bằng nét đục đúng như vẽ cả mảng lớn một màu đồng bộ: hổ đi thư thái, hai chân bên phải đều bước lên rất nhẹ, cái đuôi vắt ngoắt dài trên lưng, thân mình dài, bụng thon nhỏ kết hợp với cai vai dướn cao tạo ra một sự lanh lẹn và khỏe khoắn, mặt quay ngang có các chi tiết về tai, trán, mắt, mũi, miệng và cai cằm bạnh dài chỉ cần khắc rạch rạch nông, ơn Khéo Và Khái Quát Chính Xác, Phù Hợp Với Những Mảng Trên Toàn Thân, Tất Cả ều Theo Thẩm Mỹ Dân Gian ưA Thích Cái Chung, Cái ộng tac đ Hình Chạm có ầy ủ trên giấy ta sẽ có một bức thủy mạc but pháp linh hoạt, phóng khoảng rộng rãi.

những hình trang trí trên đá vô cùng gần gũi với hội họa. Chynh Là những Hình ượC nGhệ sĩ tạo Thenh bởi thủ Phap khắc rạch chìm những nét nông, mảnh, từng nét cứ hiện ra dưới lưỡi ục sắc khi thì nhịp nhàng ẩnh. ta gặp những hình thực sự do nghệ sĩ vẽ bằng đục như thế cả trên tháp, bia và phổ biến là trên bệ tượng. sớm nhất là từ những hình khắc rạch trên pHần đá của that phổ minh tạo ra các hoa văn hoa hoa la, song nước và mây trời ơn giản, sáng sủa rất sinh ộ ộ ộ ộ . Hoa la Có loại tròn, ở Chính tâm nở ra một bông hoa nhỏ năm canh, rồi từ đó tỏa ngược ra hai nhánh lượn thành ường xoắn ốc kep, hai bên mỗi nhánh rậm rạp những những giữa các hoa lá ấy là những nhánh lá cùng loại, cũng xoắn lại, rất dày và hợp thành hình giống như chữ “x”; Lại CO NHữNG NHÁNH HOA TO MậP UốN CONG LưỡI LIềM RấT DUYêN DANGHầN đài HOA VừA NHư MâY CụM VừA NHư THứ NấM GầN GũI VớI Cỏ LINH CHI, CứC THế LặP đ loại hoa này ta sẽ gặp lại ở bia chùa long Đẩu, nhưng nhỏ hơn và do đó, net thanh mảnh hơn. Song nước quanh chân thap gồm hai phần: pHần dưới cón hoặc năm ường kẻ song song lượn song nhấp nhô ều ặn, có hai lớp trước và sau dao ọng lệch phau nhau một nửt nửA Hơi nhọn ầu nhô cao lên, tạo bởi các ường cong gẫy khúc nối nhau, with nhiều lớp trước sau dao ọng lệch pha cứ nhấp nhô và hun hút mãi về pHía sau, ặc biệt, gi mảnh, xinh xắn. còn mây trời là những cụm nhỏ xoắn xuýt lấy nhau, dày đặc nhưng dàn mỏng. tất cả những hình khắc rạch trên mặt phẳng của đá ấy đều là những sáng tác phẩm đầy chất họa. ta thấy nghệ sĩ với đầu óc đã lý giải rõ ràng nội dung trang trí, với tay nghệ vững vàng mềm mại, chân phương và chính xác.

Xem thêm: Hướng Dẫn Trang Trí Góc Tết Trường Mầm Non Đẹp Ý Nghĩa

thoi tran 7a

trong loạt “bệ đá tam thế” đã ược phát hiện, co nhiều bệ ghi niên ại thời trần, hoặc không ghi niên ại nhưng cor pHong cach nghệ Thuật thời trần, phần ượng ượng ượng ượng ượng ượng ượng ượ pháp khắc rạch, nhất là ở mặt của các đường gờ nhô ra. Điển hình là “bệ đá tam thế” ở các chùa bối khê, chùa ngọc Đình và chùa thanh sam.

hình khắc rạch net chìm ở “bệ đá tam thế” chùa bối khê hoàn toàn giống như hình vẽ đồ họa bằng but là hai hình dê. with thì đứng, with thì đang đi, đều quay đầu lại ngoạm cành hoa. hình dê ược nghệ sĩ sau khi quan sát kỹ đã tìm ra ường viền bao quanh, khắc net to thô, toàn thn ều ở thến ngang từ phía bên sườn ìhạo hạo hƧn. . Cành Hoa Mà dê ngoạm, Sau Khi Trồi Mấy Chiếc la, đã nở xòe bông, như hoa pHù dung nhiều lớp canh chồng chất nhau, canh nào cũng mơn mởn, thể nhướ n . hình khắc mà như bức tranh treo dọc, with dê tạo hình theo lối vẽ đơn tuyến bình đồ quen thuộc trong dân gian.

thoi tran 8

chất họa ở “bệ đá tam thế” chùa ngọc Đình nhiều hơn cả là những hình hoa dây, dây hoa, vòng sóng nhọn đủu và song nư. hình hoa dây và dây hoa đều được khắc rạch cả hai đường net ở hai cạnh, nhưng hoa thì lại vẽ một đường net. Hoa dây có thân leo uốn sone nhịp nhàng, mỗi khúc uốn lại trổ ra một ngọn quay lại có tay leo, và quan sat kỹ, ta nhận ra một đuều lý thú bất ngờ là fic những ững ững Hình nai vẽ Theo lối ơn tuyến binh ồ, rất ơn giản, chỉng vài nét phác họa cai ại thể, nhưng do quan sat kỹ, nắm rất vững đng ộng thhan thế chạy mau mou lẹt ho lại đằng sau. dây hoa có loại liên tục và loại đứt đoạn. Ở đây, dây hoa liên tục thì có cả thân leo uốn khúc hình song, mỗi khúc uốn ều trổ ra một ngọn nở xòe bông hoa năm cánh tròn hoặcán hont bốn. còn dây hoa đứt đoạn thì không có thân leo, mỗi đoạn là bông hoa hai lớp cánh nở xòe nhìn từ trên xuống, hai bên trổ ra Ửu ngọn lá. cũng ộc đáo và tế nhị như hình nai, là các vòng sáng nhọn ều tựa chiếc lá ềề gẫy khúc, bên trong có cặp sừng vắt chÉo giỡta tđa tra hang ặfá. Hình vẽ rất ơn giản, nhưng nhanh, dứt khoát và sáng sủa, chắc chắn nói lên một ý tưởng nào đó mà từ thời trần nó thôi thúc nghệ sĩ phải ghi dấu lại ở và cuối cùng là hình sóng nước trang trí ở đế bệ, gồm sóng lừng hai lớp rập rờn phía dưới, và sóng xô cũng hai vớp trướrúng. NHữNG HìnH SONG ượC KHắC RạCH NHư Vẽ RấT THOảI Mái, LưỡI ụC ượC ưA Nhanh Và Thoát ể Lại Nét chim tho tho trus hứng của nghệ sĩ.

“Bệ đá tam thế” Chùa Thanh Sam Có Một số nét mới với thời trần, hình rồng khắc rạch không nhiều, nhưng chất hấùùvọa cúg ở công hình rồng ược khắc khắc nét chìm Chi tiết cấu tạo cơ thể giống như ở những hình rồng chạm nổi có thân mập tròn, lại thêm một chi tiết mới là cai lông vũ như đuôi chim phuonwgj, rồng, bay lả lướt lấp kín mọi chỗ trống. Hình rồng ược nGhệ sĩ dùng ục sắc, vẽ rất nhanh nhưng cũng rất cẩn thận, thận trọng cảng từng chi tiết nhỏng khỏe nhưng phơi phớt rất nhẹ nhẹ nhẹ nh. quan sat hình rồng này ngay trên đá, ta đãc cảm giác về một tờ tranh hoàn chỉnh, và khi chuyển sang giấy thì đúng như hình vẽ bằng Bt của họa sĩt vữt vững tay

ngoài “bệ đá tam thế”, các bộ bát giác một tượng phật chùa dâu và “bệ cô the tàu” chùa thanh sam cũng có những hình khắc rạch néme ch. p>

bệ đá bát giác chùa dâu tục tục kiểu thức bệ tượng phật thời lý, nhưng ơn giản hơn, tất cả các hình trang trí ều khắc nét nông, mảnh, ơn giản, gần g nổi trội là các hình rồng, sư tử và vòng sáng khắc ở phần thót nhất giữa bệ, net khắc hoàn toàn như net vẽ, thoái mái khoángón. with rồng ược tạo hình rất hoạt, đang vùng vẫy giữa những đám mây nhưng toàn thân vẫn rique ràng với tất cả những chi tiết cờth của r. sư tử nằm xoay hẳn ầu lên lưng ở cái thế rất nghộ nghĩnh, bờm tóc rủ xuống các vằn lông ở lưng nổi rất rõ, đang vồ tin. Vòng Sáng Hình la ề như ở Trên Bông Hoa Hai Cánh, Mép la Gặp nhau chỗ giáp ctống thì quay vào trong cuộn lại, giữa trổp sừng nhọn vắt chéo up up giữa ần đn ần ần. tất cả các hình ều ược nGhệ sĩ dùng ục vẽ nhanh trên mặt đá, ường nét thoải mai, hình không chút cầu không trau chuốt, thường thấ ngh ở ở ở ở ở ở ở ở ở ở ở ở ở ở ở ở ở ở ở ở ở ở ở ở ở ở

thoi tran 8a

chùa thanh sam, ngoài “bệ đá tam thế” đồ sộ, còn có một bệ đá nhỏ, nhân dân địa phương gọi là “bệ đá cô thần tàu”. bốn mặt của thân bệ được khắc rạch, hình rồng ở hai mặt bên và hình phượng ở mặt trước và mặt sau. Hình rồng ở bệ này rất giống hình rộng khắc nét chìm ở “bệ đá tam thế” c cùng chùa, khắc mà như vẽ phony của bàn tay thành thạo hình đ đ đ đ Sang Hình Phượng, NGHệ Sĩ KHAI quát Hóa rất cao, tước bỏ mọi chi tiết không cần thiết, chỉng bằng rất nét cong cuồn cup và duyên dáng của nét ục vẽc vẽ nhanh nhanh nhanh nhanh mặt t. with phượng ược tạo hình ơn giản mà bay bướm, bờm tóc chải chuốt bốc lên pHơi pHới, ược thể hi hi hi hi ở thế nhìn ngang từ bên sườn, đang bước những bước dài dài, và những chiếc lông đuôi lả lướt lại quặt hẳn về phía trước, tạo ra một mảng mới bất ngờ, cân ối với mảng toàn thân đዻ ዻờ. hình vẽ đơn tuyến, không một net cầu kỳ, chỉ phác họa mà đã hoàn chỉnh, vài net thôi mà thật sống động trong sự đầy đỻy. từ hình vẽ bằng đục trên đá, khi in sang giấy nó trở thành hình vẽ bằng net but thanh mảnh, đúng như một bức tranh đồ họa.

cũng hình phượng khắc nét mảnh nông trên đá, ta còn gặp ở bia chùa long ẩu, trên hai bên trár bia, mặt trước, hai phượng ược khắc đ ống ối nh ưNg kh. chầu vào trong. canh phượng không dang rộng, ược dừng lại ở vị trí nửa cụp nửa xòe, pHù hợp với ồ que nửa hình viên pHấn, tạo những mảng dầy dặn, duy -ng và pHú. lông cánh được tỉa rõ từng chiếc nhưng không theo trạng thái tự nhiên, chỉ gợi tả bằng sự chải chuốt mượt mà gồm i nég. những lông nhỏ ở thân cánh và mình lại xếp vào như vẩy cá. lông đuôi dài, ở with bên phải (của bia) làm theo hình chiếc lá thuộc họ cây dương xỉ, còn ở with bên kia thì gần với đuôi phchợng than. trên nền còn có những vờn mây lấp kín chỗ trống, tăng sự phong phú của đường net và hình chung, giú cho hình chính thêm sinh động. tất cả các đường net đều như vẽ bằng bút, lưu loát, thanh thoát theo đúng yêu cầu của hội họa.

Xem thêm: 8 Tip thiết kế quán cafe nhỏ đơn giản đẹp hút khách

từ những hình chạm nổi vênh trên gỗ, ến những hình chạm nổi vênh, chạm nổi bẹt và khắc nết chìm trêng đá, họa khàr khàr trong. như được vẽ bằng bút, hình như bức tranh đồ họa. Sang chất liệu gốm gia dụng và gốm kiến trúc, nhiều hình trag trí thực sự trở thành bức tranh, nhìn vào đó ta chỉ còn thy những yếu tố của nghệ thuật hội họi họa.

nếu chiếc thạp gốm thanh Hóa men ngà vàng vẽ hoa nâu mà mảnh vỡ một nửa có hình hai chiến sĩ tập luyện và một ầu voi, có thuộc vào khu men ngà vàng, vẽ hoa nâu, đ đ triều có khả năng thuộc vào đầu thời trần. chiếc ở thạp cửa triều này có hình trang trí vẽ net chìm rồi tô màu nâu, vừa theo các đai vòng quanh miệng, vai và chân thạp, vừa theo cácth cô n d. các hình hoa sen, nụ sen, song nước và cỏ thiêng được vẽ khá thực, cuống sen uốn có phần tinh khôn.

Xem ngay: Đĩa gỗ trang trí

trong những hình vẽ trang trí cho chiếc thạp cửa triều, nổi hơn cả là thân thạp. thn thạp chia ra sau ô ều nhau, hình gần như chữ nhật ứng, các ô ều có hình vẽ tương tự nhau: hình chính là bông sen thỉn ở góc ộ nhìnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn ngang lại rất ít cánh hoa và chia đôi cantó hai bên theo luật cân đối. cuống sen nhô trên songg nước dập dềnh như những with sâu đo, được uốn lượn duyên dáng. hai bên bông sen còn có hai chiếc nụ sen gần như kiểu cánh sen xếp, cũng có cuống uốn cong. tất cả các net vẽ, các đường cuống uốn lượn đều khá khôn ngoan. vẽ xong bằng net chìm rồi, nghệ sĩ dựa vào đó để tô màu nâu đậm đồng độ, khi nung già, đôi chỗ bị men chảy qua nhòa đi.

thoi tran 9

chiếc bình gốm bát tràng tám múi là một bình cắm hoa cỡ lớn, về mặt hội họa, chúng tôi chú ý tới những hình khắc chìm rồcán máu cán m. bố cục của hình vẽ trang trí ở đây là theo đồ án dọc, trên mặt của tám múi được vẽ tám bình cắm hoa khá giống nhau. những bình hoa vẽ ấy ều có thân pHình to, cổ Thot và miệng loe rộng, nhưng về chi tiết thì lại khác nhau: hai bìnhnhn có muni, hai bình thân tơn và hap ộnh ộnh ộnh ộnh ộnh ộnh ộnh hoa cắm trong các bình (có lẽ giồng thì đúng hơn) đều là hoa sen. Mỗi Bình Có Một Cây Sen Gồm Một Bông Hoa Chynh Có Cuống Từ Trong Bình Vươn lên, uốn lượn vài khúc rồi nở xòe bông ở trên ỉnh, từng hoa chí chí ượ ụ ả ả ả ả ả ả ả ả ả ả ả ả ả ả ả ả ả ả ả bên, có hai tầng cuống lá và một tầng cuống hoa ở giữa, xen kẽ vào các khoảng trống là một số nụ. sắp xếp hoa và lá ở tám bình tương ối giống nhau, nhưng số nụ thì bình Ít bình nhiều và ở những vị trí không nhất ịtịnh cátịnh. >

mỗi múi của bình là một hình vẽ trang trí hoàn chỉnh, có đường viền to bao quanh. tất cả các hình vẽ ều ược tô một màu nâu, nhưng nghệ sĩ đã biết sử dụng hai sắc ộộ khác nhau: bình hoa và cy sen ược tô màu nâu âm, còn ường vi n n. net đều đều không có chỗ to chỗ nhỏ, cũng không có chỗ bỏ lửng, mà luôn liền net rất cẩn thận. Cuống hoa uốn lượn tinh khôn, nhưng hoa, la và nụ ược tạo hình khá thực, không giống hẳn trạng that tự nhiên nhưng cũng không chú chú ý cach đi đi từng đường gân trên lá, từng cánh hoa đều được vẽ rõ ràng. lối vẽ ở đây đã “tinh khôn”, cẩn thận, nhưng hơi rườm và không hoạt.

trong ộng thiên tôn, có một số mảnh gốm mộc ược vẽ bằng vật cứng khi gốm còn mềm, tạo ra những nhánh lá, hoa sen, hoa chanh … có ạn cạn. hoa lá loại này cũng thường thấy in trên đĩa thời trần. Ở đây, hoa la ược nGhệ sĩ tạo lại hình, nGhệ Thuật Hóaa Cái Trạng thati tự nhiên của nó bằng những ường cong nért lượn duyên dáng vẽ mạnh và dứt khoá.

hang chùa trên núi thâm then có một số mảnh gốm mộc của chiếc bệ đất nung bị vỡ. Hình trang trín trên gốm ở đy ược in Khuôn nhưng sau đó sửa lại bằng tay: nhiều nét vẽ trên người vũ nữ, trên hoa và trên la chứng tỏ một sự gia công tỉ t. những net vẽ nẩy từ đất ra sắc xảo và mạnh bạo.

Đặc biệt, phải nói đến những hình vẽ bằng tay trên tháp bình sơn. những hoa văn trang trí ở mặt tháp thường là en khuôn rồi dán vào, nhưng sau khi en xong ược sửa lại bằng tay và trực tiếp dùng vật cờthng vẽ vàn và. hiện ra rành mạch, hồn nhiên, tươi tắn và duyên dáng.

NăM 1972, Trong Khi Dỡ Thap ể xây lại, ta còn tìm thấy những viên gạch có ở mặt sau nĂm sản xuất v à vẽ các hình hoa la, chim, thuyền, cây thap, mặt ng… dhyg… dhyg… dhyg… dhyg… dhyg… … d … hoa uốn lượn “tinh khôn”, hai bên trổ ra những nhánh lá móc câu. hoa sen được vẽ nhanh, thoát. chim cổ dài, dang rộng hai cánh ra bay, nhưng không rõ thân. thú có rồng, voi và mèo. voi được vẽ khá nhiều, có con già, mình gầy dài, lưng và bụng thẳng, voi buông rũ, chân đứng thẳng, dáng chậm chạp mệt mỏi; có with vừa độ trưởng thành, mình căng phồng, ngà duỗi ra, vòi cuộn lại; lại có with đang sức lớn, đầu và thân tròn mập, vòi vươn chúc xuống, dáng sắp đi. Hình Mèo Là một hình vẽ ẹp, ở thế rất hoạt, vừa từ xa nhảy tới, chân mới chạm ất nhẹ nhàng, mình còn dướn dài, ường nm nhòa đi Trong Thunểnểng. thuyền được vẽ đơn giản, có chiếc vẽ rõ cả mái chèo. cây tháp chỉ vẽ mấy tầng dưới, là hình phác họa của chính tháp bình sơn. mặt người, có thiếu nữ duyên dáng, có đàn ông phương phi.

tất cả những hình hoa lá, chim, voi, mèo, thá của từng đối tượng, nên hình mới chỉ là ở mức ký họa nhanh, đã gây ấn mỡhn. hẳn tac giả của những hình vẽ này chưa pHải là nghệ sĩ chuyên nghiệp, cr lẽ chỉ là người thợ lò lò gạch, trong một lúc nào đó vừa đegon gạch xong hoặc phơi gại gạch, trong một một một một một một , đã vui tay mà vẽ ra theo một cảm hứng say mê; tính dân gian của hình vẽ do đó càng rất rõ.

Tiếp tục Truyền thống hội họa mà ở thời lý đã khẳng ịnh ược chỗng, hội họa thời trần phat triển ghi thêm một mốc mới cao hơn nữa. Với những tac pHẩm hội họa ta ược biết qua tài liệu văn tự, ặc biệt là những hình vẽ trên gốm và gián tiếp qua chạm khắc trang trrên mặt bằng của gỗ và đa đa Kiến Việt Nam đang Phát Triển, Trong đó Mâu Thuẫn Giai Cấp Chưa Sâu sắc, của chế ộ ộ ộ ộ ộ ộ ộ ộ ộ ộ ộ vì thế, trước hết ta thấy ở đấy cái thẩm mỹ chung của cả dân tộc.

phần lớn những sáng tạo nghệ thuật lúc này được cả dân tộc chấp nhận và chiêm ngưỡng. những hình rất quen thân với người việt nam ấy, thì nhiều khi lại trở thành xa lạ, thành khó hiểu đối với người c nưới. Điển hình là hình with rồng. Chắc chắn người việt nam thời trầt rất quen thuộc với hình tượng with rồng, và mọi người cùng tìm thấy ở ấy những ý nghĩa nhất ịnh ối với ời sối số chính điều đó đã làm nổi bật tính dân tộc của hội họa đương thời. nhưng tính dân tộc không phải chỉ có thế. thẩm mỹ của nhân dân việt nam đã dắt dẫn các họa sĩ thời trần đi tìm hình và sắc ngay trong xứ sở của mình.

hàng loạt hoa la ược vẽ trên gốm, chạm khắc như vẽ trên gỗ và đá, là những hoa và la mọc trong ao, trong vườn việt nam và luôn gây ấn tượng mạnh m m m m m m m m m m m m. Đó là hoa sen, hoa cúc, hoa mai…, và những dây leo trên giàn hay bờ giậu của nhiều gia đình, đã đi vào ca dao, vào thơ văn của dân tộc. cả những cảnh vẽ trên bình phong, trên quạt cũng là những cảnh ẹp của thiên nhiên việt nam: ngồi quan bên ao, cây già bên suối … công với dân tộc Trong Trong Trong Trong Trong Trong Trong Trong Trong Trong Trong Trong Trong Trong Trong Trong Trong Trong Trong Trong Trong mông. Màu sắc mà họa sĩ thời trần dùng vào tac pHẩm hội họa của mình cũng là màu của ất nước, màu của cuộc sống: màu vàng, màu ỏ, màu xanh, và ặc sống: ặc sống: màu vàng, màu ỏ, màu xanh, và ặc sốt.

Xem thêm: Gợi ý 15 cách trang trí nhà bếp đơn giản mà đẹp

Trong tíh dân tộc bao trùm lên, ta lại thấy ở các tac pHẩm hội họa thời trần những bước đi ầu cảu hai dòng nghệ tuật khác nhau: nghệ thuật có y y tht. Co NHữNG HìnH vẽ Bằng Bút, Bằng that, bằng ục mà ề tài, nội dung và cach vẽt gần gũi với dân gian, như hình trang trí ở chùa, Thá đ đ đt. trai lại cũng coce những hình chỉp lớp người trên của xã hội mới có điều kiện thưởng thức, chẳng hạn tranh vẽ tritnh

nhưng cũng ngay trong bước đi ầu ấy, ta đã thấy mối quan hệ qua lại, ảnh hưởng lẫn nhau giữa chung: trên nhiều bia và bệ đá tượng phật vừa đơn giản, phóng khoáng. Thạp gốm hoa nâu cửa triều và hình gốm hoa nâu bát tràng là những ồ gốm gia dụng cỡ lớn của lớp trên, song chẳng những xương ất, men và hoa như ở ở ở ở ở . Ngay Trong Tiền Giấy Thông Bảo Hội Sao, Bên Cạnh NHữNG Hình Thuộc Bộ Tứ Linh (Rồng, Phượng, Lân, Rùa), Lại Cả Những Hình Cuen Thuộc Với Dân Gian (Rong, Rong, Sờ).

ặc điểm Trên đây của Các Hình vẽ và hình trang trí thời trần còn chứng tỏ trong nghệ thuật tạo hình lúc này chẳng những mới bước ầu có sự pHân bi hiện vật, sự phân biệt ấy chưa phải đã rõ ràng. Đặc điểm này khác với tình hình hội họa và trang trí các thế kỷ sau, nhất là ở thời lê mạt. và điều này chính là cơ sở tạo nên sức sống mạnh mẽ của văn hóa dân tộc ta thời trần (và cả của thời lýớa).

hội họa thời trần, bên cạnh một số tranh ộc lập, tự thân là một tc phẩm nGhệ thuật, như tranh chân dung, tranh người thựn thực thuộc lịch sử nhà sửc àc àc n. …, thì đa số là những hình vẽ hoặc hình chạm khắc đậm đà chất họa dùng để trang trí cho vật phẩm khác. Yêu cầu trag tríng bằng hội họa, và bằng chất họa của dân tộc ta ở thời trần rất cao: trí trí ngoại thất, tri trí của hội họa thời trần đã gắn giá trị nghệ thuật của hình vẽi giá trị thng của kiến truc, củtng, và do n, côc n, tt. triumph.

qua những hình vẽ trên gốm và những hình chạm khắc như vẽ trên gỗ và đá, ta luôn thấy nghệ sĩ vận dụng những ường cong mềo và và without thht, thht, thht, thht, thht, thht, thht, thht, thht, thht, thht, thht, thht, thht, thht, thht, thht. bao giờ cũng rõ ràng và thoái mái. xen vào đó, đường thẳng đôi khi cũng được lưu ý, nhưng rất dè dặt. cái thế chung của toàn hình cũng theo hướng cong dẻo. vì vậy, hình tượng bao giờ cũng tươi mát và gợi cảm, chất họa toát ra từ net chạm khắc còn mang nhiều chất thơ.

về màu sắc, những hình vẽ của thời trần còn lại cho ta biết rất ít. màu sắc chắc chắn của thời trần mà ta được thấy, mới chỉ còn có màu nâu vẽ trên gốm. NếU CHIếC THạP đào ượC ở ồNG cửa triều, màu nâu vẫn chỉ có một sắc ộ ậm, thì ến chiếc bình hoa tá múi bát tràng, nghệ sĩ đng ạ ạ ạ ạ ạ ắ màu nâu của họa sĩ thời trần là tiếp tục truyền thống màu nâu của họa sĩ thời lý, nhưng được phát triển thêm một bước, bên cạnh màu nâu đậm đã có thêm màu nâu nhạt, cả hai sắc độ được vận dụng ngay vào một mẫu hình thật hài hòa, bên cạnh nhau chứ không vờn khối.

lại qua tài liệu văn tự, ta biết họa sĩ thời trầ làm nền cho cây đỏ trên một bức bình phong.

các họa sĩ thời trần khi xây dựng nhân vật, điều băn khoăn chính là cuộc sống nội tâm phong phú của nhân vật. chẳng hạn khi vẽ tranh chân dung trần bang cẩn, họa sĩ có thể quyết “mọi vẻ phong lưu tô ược hết”, nhưng vẫn cứ canh cánh rằng “khôn tôn tôm choi son”. rồi từ những hiểu biết tổng hợp, họa sĩ xây dựng nhân vật honn chỉnh trong ý tưởng, sau đó ý tưởng ấy chỉ ạo bàn tay sửng ồ nghề trong lúc sai khiến chất liệu. Vậy, những hình vẽc hình chạm khắc rất giàu chất họa ở thời trần mà ngày nay chung ta còn thấy, nhân vật của họ không thuộc vào gihi phẫu cơ, nhhn. chính cái “duyên” mang lại cho hình tượng một sức sống phong phú. NGày Nay, Chiêm Ngưỡng NHữNG Hình ấY, NGườI XEM IM CHU ý ếN Tỷ Lệ CC Bộ PHậN Cơ thể nhân vật, tỷ lệ giữa with người với các sinh vật, mà bị cugay và ủ t. rõ ràng ở đây nghệ thuật chú trọng gợi cảm, gợi ý, tập trung vào chủ đề.

thiên nhiên là hình mầu, nhưng họa sĩ không ưa nguyên hình mẫu ấy vào tranh, mà pHải qua chọn lọc, rồi nghệ thuật Hóa, tái tạo, v -nt thêm nt thêm nét thêm ném né bớt. vì vậy cảnh trong tranh trở lại là mẫu của cảnh đẹp ngoài đời. “Đẹp như tranh” đã là nhận xét của mọi người ngay từ thời trần. nếu tranh không đẹp hơn thật, thì thà cứ thưởng thức chính ngay cảnh đẹp của thiên nhiên. quan điểm thẩm mỹ ấy chính là yêu cầu của người thưởng thức tranh đòi hỏi ở các họa sĩ.

và, điểm cuối cùng cần nêu lại ở đy, ngày nay ta biết ược tương ối vềi hội họa thời trần, chủ and ếu qua những hình vẽn gốm, hình chạc. Chẳng những qua hình chạm khắc, ta lấy lại hình vẽ làm mẫu, mà điều hết sức quan trọng là ngay trong hình chạm khắc, nghệ sĩ đuều khiển ục nưnh ẽnh. cái nhận xét “tạc như vẽ” mà ngày nay ta còn thấy cả trong điêu khắc hiện đại, thì ở thời trần đã là một sự th჻n hinch nhiên. nhờ lối chạm khắc ấy mà hình đã được vẽ bằng đục ngay trên gỗ và đá. Điều đó đã làm nảy sinh trong các nghệ nhân ngày nay quan ni ệm các cụ xưa chạm như vẽ, bàn tay cầm ục toành thoải mái, thao túnc các ường c. >

thoi tran p2-13b